De makers van de musical “Op zoek naar Judas” , Gerard van Amstel en Gerard van Midden, hebben zich, uiteraard, gebaseerd op het evangelie van Judas. Tijdens hun voorbereidingen kwamen ze erachter dat dit vele beelden van Judas bevatte. Zelf schrijven zij in hun voorwoord;
Het evangelie van Judas
Wat weten we over hem? Volgens dr. Bert Aalders die in 2001 promoveerde met zijn onderzoek op de vraag naar de ware Judas, weten we heel veel over hem. Al twintig eeuwen lang. Niet één Judasbeeld, maar vier. Want elke evangelist – Matteüs, Marcus, Lucas en Johannes – heeft zijn eigen beeld. En hoe weinig – relatief gezien – zij ook over Judas geschreven hebben, door zorgvuldige lezing ontstaat er een steeds duidelijker beeld van de ware Judas. Maar… geen eenduidig beeld. Want zo eenvoudig is het niet.
Alleen voor de mogelijke motieven van de overlevering van Jezus door Judas geeft Bert Aalders al tien motieven aan met daarbij telkens een bepaald Judasbeeld, want geen beeld zonder motief en geen motief zonder beeld. Waaronder: een financieel motief (Judas, de geldwolf), een eschatologisch motief (Judas, de gelovige aanhanger), een politiek motief (Judas, de zeloot, de vrijheidsstrijder), het teleurstellingsmotief (Judas, de ontgoochelde), een religieus motief (Judas, de religieuze fanaticus die in Jezus een valse Messias zag), het opdrachtmotief (Judas de dienstbare volgeling die in opdracht van Jezus handelde en daardoor voorbestemd was), het liefdesmotief (Judas, de hartstochtelijke die handelde uit liefde die aan haat grenst), het duivelsmotief (Judas, de incarnatie van de duivel, zoals Johannes hem neerzet in zijn evangelie).
Maar zijn meer bronnen over Judas dan de vier evangelisten uit het Nieuwe Testament. Opnieuw Bert Aalders: ‘In 2007 werd de tekst van het pas ontdekte Evangelie van Judas aan de wereld gepresenteerd. Dit Koptische geschrift uit de derde of vierde eeuw is een vertaling van een Grieks manuscript van rond 100 na Chr. Het gnostische evangelie vertelt het verhaal van Jezus met Judas in de hoofdrol. En volgens dit Judasevangelie was Judas helemaal geen verrader, maar een held. Maar klopt dat wel?’
Judas als held! Een verrassende, nieuwe invalshoek. Judas als iemand die Jezus wilde redden en daarom probeerde te voorkomen dat Jezus naar Jeruzalem zou gaan. Die de (hoge)priesters en schriftgeleerden in vertrouwen nam die Judas valselijk aanraadden: ‘Hou je van Jezus? Stuur hem dan terug naar het veilige Galilea in het noorden.’ Maar Jezus was vastbesloten om de weg te gaan die hij moest gaan. Toen leverde Judas Jezus over (er staat nadrukkelijk niet in de Griekse tekst dat Judas Jezus verraadde!) in de overtuiging dat hij Jezus daarmee zou redden. Immers: zo zou Jezus uit vijandelijke handen blijven.
Dat overleveren is op zich niet zo bijzonder. Er werden in die dagen veel valse profeten overgeleverd. Als je dat deed, deed je je burgerplicht. Immers: een valse profeet stond de ware Messias in de weg. Een Messias waarin Judas volgens het Evangelie van Judas niet kon geloven.
Interessant in dit verband is het boek van Jeffrey Archer die het Evangelie van Judas met een flinke vrijheid navertelt. Hij laat hierin de fictieve zoon van Judas, Benjamin Iskariot, het verhaal vertellen. In de musical ‘Op zoek naar Judas’ hebben we ook van deze bron gebruik gemaakt.